Green New Deal voor Nederland

Een hittegolf in Siberië. Tropische zomers in Nederland. De Groenlandse ijskap is verloren, de zesde uitstervingsgolf is begonnen.

Wij zijn de laatste generatie die klimaatverandering kan stoppen. We hebben nog ongeveer negen jaar om een klimaatcrisis te voorkomen. En we zijn vastbesloten dat te doen.

Want het goede nieuws is: dat kunnen we. We weten de oorzaak van het probleem. We weten hoe we onze uitstoot naar beneden kunnen brengen. De plannen liggen klaar. Er is geen argument om ermee te wachten. Als we nu in actie komen, dan kunnen we rechtzetten wat we kapot gemaakt hebben.

De politiek is aan zet en moet de leiding nemen. Daarom komt GroenLinks met een Green New Deal voor Nederland. Een routekaart naar een klimaatneutrale samenleving. Een plan waarin ecologie en economie hand in hand gaan.

Een plan waarin ecologie en economie hand in hand gaan

Het is nu tijd voor grote verandering

Het is tijd om die verantwoordelijkheid te nemen. Want er is veel meer nodig dan tot nu toe gedaan is. We hebben geen tijd meer om te polderen met de vervuilers. We hebben geen tijd meer om te luisteren naar de lobbyisten van het grote bedrijfsleven. We hebben geen tijd meer om ons te laten chanteren door de industrie, luchtvaart en de bio-industrie. De kabinetten-Rutte hebben veel te veel hun oor laten hangen naar de lobby van de vervuilende bedrijven. Nu is het tijd voor grote verandering.

De enige oplossing voor het klimaatprobleem is om het rigoureus aan te pakken. Wat we nodig hebben is systeemverandering. Beleid waarmee we definitief van onze fossiele verslaving afkomen. We moeten erkennen dat we het anders moeten doen, onze afhankelijkheid van fossiele bedrijven moet stoppen. We moeten de oude fossiele wereld afbreken en een nieuwe duurzame wereld opbouwen.

Door over te stappen op duurzame vormen van energie. Door nieuwe materialen te gebruiken. Door onze voedselproductie te verduurzamen. Door de natuur te gaan gebruiken in plaats van verwoesten. Zodat ecosystemen zich weer herstellen. We zijn ongelooflijk ver gekomen als mensheid. Niet omdat we de sterkste zijn. Of, de snelste. Maar omdat we slim zijn. Omdat we samenwerken. Omdat we ideeën verzinnen. Omdat we kunnen veranderen.

Er gaat een groene golf door Europa

En je voelt het aan alles: verandering hangt in de lucht. Er gaat een groene golf door Europa. Duurzame energie wordt steeds goedkoper. Het Europees Parlement wil het klimaatdoel van 2030 aanscherpen. Overal ter wereld gaat de klimaatgeneratie de straat op, om groener beleid af te dwingen.

Dit is een tijd die vraagt om grootse plannen. Hier is ons afkickprogramma voor onze fossiele verslaving. Onze groene inzet voor de verkiezingen. Een Green New Deal voor Nederland.

 

Klimaatwet

Al dertig jaar lang slaagt Nederland er niet in de klimaatdoelen te halen. Langer treuzelen en verder uitstel accepteren we niet langer. We moeten alle zeilen bijzetten om een klimaatcrisis te voorkomen en de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius. Daarom scherpen we de Klimaatwet aan en leggen we nieuwe doelen wettelijk vast: in 2030 is de uitstoot van broeikasgassen met 60 procent gereduceerd. In 2045 is de hele samenleving klimaatneutraal.

Routekaart naar een duurzame samenleving

We komen er niet met een beetje CO2-winst hier en een beetje CO2-winst daar. “Alle beetjes helpen” is niet voldoende. Als we ons niet bevrijden uit de fossiele verslaving en verder blijven bouwen op ons oude systeem lopen we onherroepelijk vast.

Nederland matst de fossiele bedrijven nog altijd met 4,5 miljard euro per jaar, door bijvoorbeeld geen belasting te hebben op kerosine of door vrijstellingen op de energiebelasting voor de industrie. Dat is meer dan het bedrag dat we jaarlijks uitgeven aan klimaatbeleid! Banken en beleggers doen daar ook aan mee omdat ze nog altijd het grootste deel van hun kapitaal investeren in de fossiele industrie. Zo ondermijnen we als land onze duurzame ontwikkeling.

Klimaatfonds

Centraal onderdeel van de Green New Deal voor Nederland is het instellen van een Klimaatfonds. Dit fonds geeft een enorme impuls van 60 miljard euro om Nederland na de coronacrisis weer op te bouwen: het is een enorme stimulans voor de economie, voor banen en voor duurzaamheid. Het Klimaatfonds helpt de doelen van de Green New Deal te realiseren.

Het Klimaatfonds komt in plaats van het Nationaal Groeifonds, dat het kabinet Rutte-3 in september 2020 heeft voorgesteld. Dat fonds heeft maar één doel: economische groei. Het is een verouderd idee, gebaseerd op het idee dat groei van het Bruto Binnenlands Product altijd belangrijker is dan andere waarden als rechtvaardigheid, gezondheid, natuur en klimaat.

Met het Klimaatfonds breken we met die focus op BBP en investeren we in datgene wat van belang is voor onze samenleving: een nieuwe, duurzame economie. Een economie die 100.000 banen schept en houdbaar is voor de toekomst. De Green New Deal is hiermee ook een groot banenplan.

Het Klimaatfonds heeft gemeen met het Groeifonds van het kabinet-Rutte dat het om eenmalige uitgaven gaat, die gefinancierd worden via extra leningen door de staat. Economen zijn het erover eens dat dit, bij de huidige extreem lage rentestand op staatsleningen, een verstandige en verantwoorde investering is.

Meer lezen: In september 2020 presenteerden wij ons plan voor een Klimaatfonds.

Bekijk hier de presentatie van Jesse 👇

Een fabriek stoot grote witte rookpluimen uit

We breken de fossiele wereld af

1. Alle kolencentrales gaan dicht

Kolencentrales stoten enorme hoeveelheden CO2 uit. Sommige Nederlandse kolencentrales stoten evenveel CO2 uit als 3 miljoen auto’s.

2. Geen nieuwe vergunningen meer voor winning van fossiele energie

We willen zo snel mogelijk af van kolen, olie en aardgas als energiebron.

Een stevige CO2-belasting voor de industrie

3. Een CO2-belasting voor de industrie

Grote bedrijven stoten veel CO2 uit. De 10 grootste bedrijven van Nederland, zoals Tata Steel en Shell, stoten evenveel uit als alle huishoudens bij elkaar. Tegelijkertijd betalen ze veel minder belasting over die vervuiling dan gezinnen.

4. Energiebesparing

De beste energie is de energie die je niet gebruikt. Energie besparen levert op de lange termijn ook geld op. Toch blijkt uit de praktijk dat bedrijven niet genoeg doen aan energiebesparing.

5. Geen uitzonderingen meer

Op dit moment betalen de grote vervuilers bijna niet mee aan de energiebelasting. Ze krijgen vrijstellingen en lage belastingtarieven.

6. De landbouw gaat bijdragen aan de aanpak van de klimaatcrisis

We houden in Nederland veel dieren. Te veel. Er worden 1,7 miljoen dieren per dag geslacht. Elke dag weer. Dat vlees eten we niet allemaal zelf, 80% daarvan exporteren we naar het buitenland.

Meer treinen, minder vliegen

Reizen met de trein

7. Meer treinen, minder vliegen

Het vliegtuig is de meest vervuilende vorm van transport en toch draagt de luchtvaart op geen enkele manier bij aan de reductie van de CO2-uitstoot.

Op brandstof zit geen accijns en op tickets geen btw. Wanneer je de trein pakt, betaal je dus meer belasting dan wanneer je het vliegtuig neemt. En dat terwijl de al maar groeiende luchtvaart over de grenzen van klimaat en natuur heen is. GroenLinks voert een eerlijke vliegbelasting in en maakt werk van meer internationale treinverbindingen. We stoppen met vluchten naar bestemmingen dichtbij. Zoals Brussel en Parijs,  waar je goed en snel met de trein kunt komen. Schiphol wordt kleiner. Lelystad Airport gaat niet open. Kortom: meer treinen, minder vliegen.

8. Vervuilend reizen wordt duurder, schoon reizen goedkoper

Ook ons wagenpark moet snel vernieuwen. Fossiele auto’s gaan weg, elektrische auto’s worden normaal.

9. Stop met onzinplastic

Elk jaar komt er 9 miljard kilo aan plastic bij. Een groot deel daarvan belandt op straat en komt uiteindelijk terecht in onze oceanen waar het een gigantische hoeveelheid plastic soep vormt.

Groenten in plastic verpakt

10. Geen investeringen in fossiel

Een groene economie kan niet zonder een groene financiële sector. Organisaties met veel geld zoals banken, pensioenfondsen en vermogensbeheerders investeren nog altijd miljarden in de fossiele industrie.

11. Internationale samenwerking

Nederland kan uiteraard niet alleen de klimaatcrisis oplossen. Elk land moet daar aan werken en Nederland kan met al haar kennis daarbij helpen.

We bouwen een duurzame wereld op

1. Heel veel windmolens op zee

Om de energietransitie mogelijk te maken hebben we heel veel duurzame stroom nodig. We moeten snel opschalen en daarom komen er veel windmolens op zee.

2. Zonnepanelen op alle daken

Zonnepanelen. Echt een no-brainer als we energieneutraal willen worden. Het is een investering die zichzelf binnen een paar jaar al terugverdient.

Huis met zonnepanelen

3. Investeer in openbaar vervoer en fietspaden

De kabinetten Rutte hebben veel geld aan asfalt uitgegeven. Dat is niet duurzaam en het lost ook nog eens de files niet op. Daar stoppen we dus mee.

4. Meer op de fiets en meer thuis

Fietsen is een van de meest duurzame manieren van vervoer. En dus wordt de fiets van de zaak belastingvrij. Niet alleen voor een gewone fiets, maar ook voor de elektrische fiets.

5. Isolatie van onze huizen

Energie die we besparen, hoeven we ook niet op te wekken. Er komt een isolatieprogramma (€4 miljard uit het Klimaatfonds) zodat mensen subsidie krijgen voor het isoleren van hun huis.

Windmolens op een veld in de ondergaande zon

6. Klimaatneutraal bouwen

Er is een enorm woningtekort in Nederland. Honderdduizenden mensen wachten op een betaalbare woning. Daarom bouwen we 1,2 miljoen woningen voor 2030.

7. Bouw circulair

Bij het maken van bouwmaterialen wordt ontzettend veel CO2 uitgestoten. Daarom gaan we circulair bouwen.

8. Nieuwe duurzame energie

Om de energietransitie te volmaken kunnen we alle vormen van nieuwe energie gebruiken. Aquathermie en geothermie zijn vormen van warmte die nog tot volle wasdom moeten komen, maar die erg veelbelovend zijn.

9. Ontwikkeling groene waterstof

In de zoektocht naar een fossielvrij leven, hebben we goede batterijen nodig die onze duurzame energie kunnen opslaan.

10. Investeer in nieuwe energie-infrastructuur

Om de energie van windmolens en zonnepanelen te vervoeren moeten er hoogspanningsleidingen en stroomnetten worden aangelegd om de energie te vervoeren naar huizen en bedrijven.

natuur Doetinchem Achterhoek GroenLinks biodiversiteit

11. Verbinden en vergroten natuur

De natuur in Nederland is er slecht aan toe. De rechter heeft geoordeeld dat Nederland zich niet houdt aan de wet die ons verplicht natuur te beschermen: vooral teveel stikstofuitstoot is een groot probleem.

Ons land bungelt onderaan de lijstjes als het gaat om hoeveelheid natuur. We breiden de natuur in Nederland met 100.000 hectare uit, daar besteden we €4 miljard uit het Klimaatfonds aan. In 2027 willen we dat het Natuurnetwerk Nederland wordt voltooid, zodat onze natuurgebieden met elkaar verbonden zijn. Zo kunnen dieren en planten zich beter verspreiden. We planten minstens 17 miljoen bomen, voor iedere Nederlander één. Dat is niet alleen goed omdat bomen CO2 kunnen opvangen, maar ook voor de biodiversiteit en het oplossen van het stikstofprobleem. We zorgen er ook voor dat boeren geld kunnen verdienen door het planten van bomen. Dat is goed voor de natuur, goed voor het klimaat en goed voor de boer.

12. Boeren helpen met verduurzamen

Boeren hebben het niet makkelijk. Vanwege regels die de afgelopen decennia telkens veranderden moesten ze steeds aan andere verplichtingen voldoen.

13. Rode loper voor de groene industrie

Als bedrijven dingen produceren die we op de lange termijn nodig hebben en oprecht willen verduurzamen, dan verwelkomt GroenLinks die bedrijven van harte.

14. Circulaire economie

Nederland moet circulair worden. De overheid gaat volledig circulair aanbesteden in 2030. Producten die op de markt komen moeten repareerbaar en recyclebaar zijn.

De energiemix van 2045

In 2040 zijn onze elektriciteitsopwekking en de industrie klimaatneutraal. In 2045 moet Nederland klimaatneutraal zijn, dus moet onze hele energiemix schoon zijn. Nu is slechts 8% van onze energiemix hernieuwbaar. Het is onmogelijk om exact te voorspellen hoe de energiemix er in 2045 precies uit gaat zien. Maar er zijn wel ideeën hoe dat eruit zou kunnen zien. Dit zijn onze ideeën over de energiemix van 2045.

Zonnepanelen zijn een logische keuze voor het opwekken van energie. Daarom willen we dat er heel veel zonnepanelen op daken worden gelegd. Als alle 325 km2 aan daken waar zonnepanelen op kunnen, gevuld worden met zonnepanelen levert dat veel energie op, maar nog lang niet genoeg.

Een economie die werkt voor mensen

De weg naar een klimaatneutraal Nederland is niet alleen een technisch verhaal, maar heeft ook alles te maken met een eerlijke samenleving. De transitie naar een duurzame samenleving betekent ook een verandering van ons economisch systeem. Als de transitie goed wordt aangepakt, heeft iedereen daar profijt van. Want het mooie is: die duurzame samenleving is ook een fijnere samenleving om in te leven. Vooruitgang bestaat niet alleen uit méér geld verdienen, méér spullen produceren, méér kwantitatieve groei. Aandacht voor elkaar. De ruimte om je hart te kunnen volgen. Kwalitatieve groei. Dat zijn de drijvende waarden van de toekomst.

Het sociale programma van de Green New Deal voor Nederland bestaat uit drie pijlers. Het creëren van nieuwe werkgelegenheid. Democratisering van de samenleving. En het invoeren van een systeem van basiszekerheid.

Nieuwe werkgelegenheid

Investeren in een duurzame toekomst levert veel banen op. Of het nou gaat om monteurs die zonnepanelen installeren of bouwvakkers die gebouwen isoleren.

Op weg naar een klimaatneutraal Nederland

Democratisering van de samenleving

Op dit moment zijn multinationals zo machtig dat ze in staat zijn om de overheid te dicteren welke regels er wel en niet opgesteld zouden moeten worden. In de soap rond het afschaffen van de dividendbelasting was dat duidelijker dan ooit.

Invoering van basiszekerheid

Het leven wordt voor veel mensen steeds onzekerder. Steeds meer mensen werken met een flexibel contract. Door de stijgende huur- en huizenprijzen zijn mensen een steeds groter deel van hun inkomen kwijt aan woonlasten.

Een Green Deal voor Nederland

Op de huidige voet doorgaan is niet houdbaar. De grenzen van de spankracht van de aarde zijn bijna bereikt. Maar een alternatieve wereld is mogelijk. De plannen liggen klaar. Op 17 maart is het aan alle kiezers in Nederland om de koers te bepalen. Onze inzet is duidelijk: Een Green New Deal voor Nederland!