Onderwijs is cruciaal voor de gelijkwaardigheid in onze samenleving. Een plek waar iedereen zichzelf kan ontwikkelen en zijn dromen kan najagen. Die gelijke kansen zijn er nu te vaak niet. Te vaak bepalen het inkomen en de opleiding van je ouders, de buurt waar je woont en helaas ook je achternaam de kansen die je krijgt. Te vaak staan docenten voor grote klassen, waarbij het onmogelijk is ieder kind de aandacht te geven die het verdient. Dat is het pijnlijke gevolg van jarenlange politieke keuzes.
Ons onderwijs staat zwaar onder druk. Er is al jaren een lerarentekort, de werkdruk is te hoog, de klassen zijn te groot, het aantal kinderen dat thuiszit daalt maar niet en schoolgebouwen zijn verouderd. Daarnaast is de prestatiedruk onder leerlingen te hoog. Kinderen worden al voor de eindtoets in groep 8 van de basisschool onder druk gezet om een zo hoog mogelijke score te halen. De definitie van een succesvolle opleiding: hoge cijfers en een hoog salaris. Hierdoor groeit het aantal commerciële bureautjes die bijlessen, huiswerkbegeleiding en examentrainingen aanbieden. Alleen bereikbaar voor ouders met een dikke portemonnee. Maar kom je uit een gezin met minder mogelijkheden dan sta je vanaf het begin op achterstand.
Deze focus op ‘hoger’ en ‘beter’ is desastreus voor jongeren. En stopt niet bij de middelbare school. Onze obsessie met ranglijstjes en individualistische blik op succes zorgt ervoor dat steeds meer studenten aan de universiteit willen studeren.
Het zorgt voor een minderwaardigheidsgevoel bij jongeren die niet naar de hogeschool of universiteit gaan. Terwijl een beroepsopleiding net zo belangrijk is.
Door prestatiedruk en financiële zorgen kampen steeds meer studenten met stress en burn-out klachten en hebben steeds meer studenten last van psychische klachten. Je ontwikkelen naast je studie, in de medezeggenschap gaan, vrijwilligers werk doen of bij een studie- of sportvereniging gaan: voor veel studenten is dat er niet meer bij.
Maar ook voor het onderwijs zelf is deze focus slecht. Havo en vwo-klassen worden steeds groter. Beroepsopleidingen verliezen hun studenten, terwijl universiteiten uit hun voegen barsten. Met een te hoge werkdruk, uitval van medewerkers en een dalende onderwijskwaliteit als gevolg.
GroenLinks wil dat onderwijs niet meer gaat om het individualistische streven naar het hoogst haalbare, maar echt weer kansen biedt aan iedereen. Dat we jongeren die praktijkonderwijs doen net zo waarderen als leerlingen die vwo doen. Dat we de waarde van de student en de opleiding niet automatisch meer koppelen aan de hoogte van het salaris.
Want het maakt niet uit welk papiertje je hebt, maar om het ontwikkelen van je talenten, jezelf kunnen ontwikkelen en het najagen van je dromen. Laat onderwijs daar weer over gaan.
