Dit zijn geen normale tijden. Het coronavirus houdt onze samenleving al een jaar in zijn greep en helaas zijn we nog niet van het virus af. Sinds de eerste golf zijn er niet zo veel coronabesmettingen geweest in Nederland als nu. Dit heeft een onvoorstelbare impact op de meest kwetsbaren in de samenleving en op onze publieke sector. Maar het heeft ook impact op ons welzijn en de economie. We missen menselijk contact en de bestaanszekerheid van veel mensen staat onder druk. Deze crisis kent alleen maar verliezers.

Het is van groot belang dat we grip houden op het virus. Daarom moeten we toe naar een testsamenleving, totdat een betrouwbaar vaccin beschikbaar is. Door zo goed mogelijk te testen en de contacten van besmette mensen te traceren voorkomen we nieuwe uitbraken en kunnen we het virus bij een lokale uitbraak snel indammen. Helaas is de testcapaciteit nog steeds niet op orde. Het kabinet heeft het nodige ondernomen, maar het noodzakelijke niet gedaan. De ramingen waren te voorzichtig en het beleid te zuinig. In onze buurlanden is juist sprake van overcapaciteit.

We moeten toe naar een testsamenleving

Door de stijgende coronabesmettingen dreigen we de grip op het virus kwijt te raken. Dat moeten we voorkomen. Het Outbreak Management Team (OMT) adviseert een korte periode van strikte maatregelen zodat we vervolgens snel kunnen versoepelen. Het kabinet wijkt op een aantal aspecten van dit advies af en maakt andere keuzes. In een gezonde democratie is de politiek aan zet, maar bij grote verantwoordelijkheid hoort ook openheid van zaken. Het kabinet heeft tot op heden niet toegelicht waarom het afwijkt van enkele adviezen van deskundigen. Om het vertrouwen in de overheid te houden moeten besluiten navolgbaar zijn. Om vertrouwen in het beleid te houden moeten soms onpopulaire maatregelen genomen worden. Waarom komt er geen landelijke mondkapjesplicht in publieke ruimtes? Wat zijn de voor- en nadelen van een tijdelijke avondklok?

Tijdens de eerste golf waren onze zorgverleners buitengewoon kwetsbaar. Persoonlijke beschermingsmaterialen in ouderen- en verpleeghuizen, gehandicaptencentra en in de thuiszorg ontbraken vaak. Juist op de plekken waar onze meest kwetsbaren zich veilig waanden ontstonden brandhaarden. We moeten deze situatie koste wat kost voorkomen. Helaas, volgt het kabinet het OMT-advies niet op om zorgverleners, bewoners en bezoekers in de gehele zorg preventief uit te rusten met persoonlijke beschermingsmaterialen. Natuurlijk moeten zorgverleners zelf een professionele afweging kunnen maken, maar het voorzorgsprincipe zou moeten zijn: een mondkapje is noodzakelijk, tenzij.

Het principe moet zijn: een mondkapje is noodzakelijk

Het kabinet stond het afgelopen half jaar voor moeilijke keuzes en doet z'n best. Maar regeren is vooruitkijken. Het perspectief op de aanpak van de crisis en de regie vanuit de landelijke overheid ontbreekt. We moeten blijven leren en anticiperen op de toekomst. Alleen dan komen we solidair en houdbaar uit deze crisis.